Ιστορία
Το Κελλάκι είναι γνωστό από την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Ο ντε Μας Λατρί το αναφέρει ως Chiegliachia (=Τζ’ ελλάτζια, τα) και σημειώνει ότι τούτο ανήκε αρχικά στους Ναΐτες ιππότες, μετά τη διάλυση του τάγματός τους όμως περιήλθε στην κατοχή του τάγματος των Ιωαννιτών της Μεγάλης Κομμανδαρίας.
Το χωριό – κατά την επικρατέστερη εκδοχή – οφείλει το όνομά του σ’ ένα μικρό κελλί που πρωτοκτίστηκε σ’ ένα βράχο στην περιοχή, αφού ο χριστιανικός μοναχικός βίος που ξεκίνησε από τον 3ο μετά Χριστόν αιώνα, έσπρωχνε τους οπαδούς του στο κτίσιμο μικρών δωματίων σε απόκεντρα μέρη για τη διαμονή των μοναχών. Κάθε μικρό δωμάτιο ήταν προορισμένο για έναν μοναχό και ονομαζόταν κελλίον. Το κτίσιμο μεγάλων κτηρίων με πολλά κελλία (μοναστηριών) με οργανωμένο μοναχικό βίο άρχισε αργότερα, κατά τον 9ο αιώνα.
Όταν ο ασκητής που πρωτόκτισε το μικρό κελλί (= κελλάκι) το εγκατέλειψε, στο χώρο σχηματίστηκε ο ομώνυμος συνοικισμός. Τούτο σημαίνει ότι το χωριό είχε πάρει το όνομά του κατά τη βυζαντινή περίοδο οπότε θα πρέπει να υφίστατο.
Περιήγηση
Το Κελλάκι είναι ημιορεινό, αμιγές ελληνικό χωριό της επαρχίας Λεμεσού, σε απόσταση 28 χιλιομέτρων βορειοανατολικά της πόλης και μόλις 12 χιλιόμετρα από την παραλιακή περιοχή.
Είναι κτισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του Τροόδους, σε μέσο υψόμετρο 620 μέτρων. Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν πετρώματα του οφιολιθικού συμπλέγματος του Τροόδους, πάνω στα οποία αναπτύχθηκαν πυριτιούχα εδάφη.
Το χωριό διαθέτει εξαιρετικό κλίμα και υπέροχο φυσικό περιβάλλοντα χώρο, αφού μεγάλο μέρος της έκτασής του καλύπτεται από πευκοδάσος και θαμνώδη βλάστηση.
Από συγκοινωνιακής απόψεως, το Κελλάκι συνδέεται στα βόρεια με την Επταγώνεια (περί τα 4 χλμ), στα νότια με την Παρεκκλησιά (περί τα 8,5 χλμ), στα βορειοανατολικά με το Κλωνάρι (περί τα 3 χλμ) και στα νοτιοδυτικά με το Πραστειό Κελλακίου (περί το 1,5 χλμ).
Το Κελλάκι γνώρισε διαχρονικά πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Στο χάρτη του ντε Μας Λατρί του 1862 σημειώνεται ότι το χωριό είχε πληθυσμό πέραν των 200 κατοίκων. Κατά την περίοδο 1881-1891 είχε από 316 μέχρι 303 κατοίκους, από το 1901 μέχρι το 1960 ο πληθυσμός αυξομειώθηκε μεταξύ 276 και 408 άτομα, ενώ μεταξύ 1973 και 2001 κυμάνθηκε από 261 έως 267 άτομα. Σήμερα, ο πληθυσμός της κοινότητας ανέρχεται στους 325 μόνιμους κατοίκους.
Οι μαθητές στοιχειώδους εκπαίδευσης της κοινότητας φοιτούν στο Ολοήμερο Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο «Ιαματική», το οποίο λειτουργεί από το 1989 και στεγάζεται σε περιοχή στα κοινοτικά όρια Επταγώνειας. Άντλησε την ονομασία του από την Παναγία την Ιαματική (Αρακαπά). Στο σχολείο φοιτούν μαθητές και μαθήτριες που προέρχονται από 10 κοινότητες της περιοχής, με την κοινότητα Κελλακίου να κατατάσσεται τρίτη σε μαθητικό πληθυσμό. Στον ίδιο σχολικό χώρο φιλοξενείται το Περιφερειακό Δημόσιο Νηπιαγωγείο. Οι μαθητές Μέσης Εκπαίδευσης φοιτούν σε Γυμνάσια, Λύκεια και Τεχνικές Σχολές της Λεμεσού.
Η μετάβαση προς το χωριό είναι ευχάριστη, μέσω σύγχρονου οδικού δικτύου, κατά μήκος του οποίου συναντούμε βασικές υπηρεσίες. Είτε προσεγγίζει ο επισκέπτης το Κελλάκι από την κύρια οδική αρτηρία μέσω Παρεκκλησιάς, είτε μέσω Ασγάτας – Βάσας – Σανίδας, ο μικρός λόφος πάνω στον οποίο έχει οικοδομηθεί αμφιθεατρικά ο οικιστικός πυρήνας του χωριού, με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου να δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο του, πραγματικά εντυπωσιάζει.
Εκτός από τις εκκλησίες στις οποίες γίνεται ειδικότερη αναφορά, διασχίζοντας κάποιος το Κελλάκι μέσω της κεντρικής οδού συναντά το Πολιτιστικό Κέντρο (πρώην Δημοτικό Σχολείο) και παραπλεύρως τον Χώρο Υπαίθριων Εκδηλώσεων και το Κοινοτικό Γήπεδο, το Κοινοτικό Πάρκο, το Κοινοτικό Γραφείο, το περιφερειακό Αγροτικό Κέντρο Υγείας, την Κοινοτική Πλατεία, το γραφείο Κοινοτικής Αστυνόμευσης, τον Κοινοτικό Χώρο Στάθμευσης, το παντοπωλείο και το καφενείο.
Στις παλιές γειτονιές του χωριού, ο επισκέπτης διαπιστώνει τη σύζευξη του παλιού με το νέο, αφού είναι εμφανή τα στοιχεία παλαιότερης αρχιτεκτονικής την οποία το Συμβούλιο, στο μέτρο του δυνατού και των αρμοδιοτήτων του, προσπαθεί να περισώσει και να επεκτείνει συνεχώς με νέες πετρόκτιστες κατασκευές, συνδέοντας το παραδοσιακό με το σύγχρονο. Με ιδιωτική επίσης πρωτοβουλία, η οποία ενθαρρύνεται από το Συμβούλιο, έχουν ολοκληρωθεί εργασίες διατήρησης πέντε παλαιών κατοικιών.
Προτού επέλθει το κύμα αστυφιλίας, το Κελλάκι αποτελούσε το κεφαλοχώρι της περιοχής, όπου έδρευαν όλες οι βασικές κρατικές υπηρεσίες. Σήμερα, παρά τη συγκέντρωση των υπηρεσιών στην πόλη (διατηρούνται μόνο η έδρα ιατρού και κοινοτικής αστυνόμευσης), εξακολουθεί να διατηρεί λόγω της κεντρικότητάς του τον αέρα κεφαλοχωριού.
Κατά τα τελευταία χρόνια άλλωστε ανακάμπτει, καθώς παρατηρείται αυξημένο ενδιαφέρον για μόνιμη ή εποχική ιδιοκατοίκηση και για μετρημένη οργανωμένη ανάπτυξη, λόγω της έξοχης γεωγραφικής θέσης του χωριού, της βελτίωσης του οδικού δικτύου και της γειτνίασης με τη Λεμεσό, της μερικής τάσης επιστροφής στην ύπαιθρο που προκρίνεται έναντι των αδιεξόδων της πόλης, και της προοδευτικότητας των αρχών και των κατοίκων της κοινότητας, η οποία εκφράζεται με την αφειδώλευτη προσπάθειά τους για ανύψωση του χωριού στο επίπεδο όπου αξίζει να βρίσκεται. Προσπάθεια, που ήδη αποδίδει καρπούς, καθιστώντας το Κελλάκι σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή.
Πάνω στη ράχη του Ληστόβουνου, όπου στα παλιά χρόνια ενέδρευαν οι ληστές που καταδυνάστευαν τους χωρικούς καθώς περνούσαν από τα βόρεια του χωριού προς τη Λεμεσό, οικοδομείται μια σύγχρονη κοινότητα με λαμπρό μέλλον.
Μια επίσκεψη στο Κελλάκι, αφήνει στις μνήμες έντονες εικόνες από τις ομορφιές της περιοχής μας, από τη φιλοξενία των κατοίκων και από την αποφασιστικότητά μας για προκοπή και ανάπτυξη του τόπου μας, εχέγγυα επιτυχίας στον αγώνα που – με λογισμό και με όνειρο – διεξάγουμε.
Ασχολίες κατοίκων
Μεγάλη μερίδα των κατοίκων ασχολούνται με τη γεωργία, καλλιεργώντας προσοδοφόρες φυτείες λαχανικών και φρουτοδέντρων. Στο Κελλάκι παράγονται, εκτός από τη ξακουστή ντομάτα, κάθε είδος φθαρτών και φρούτων όπως μήλα, ροδάκινα, αχλάδια, νεκταρίνια, χρυσόμηλα , ακόμα και κεράσια, αφού στην ευδοκίμησή τους συνηγορούν τόσο το υψόμετρο και το κλίμα όσο και η ευφορία της γης. Οι αγρότες αυτοί, στην πλειοψηφία τους νέοι επαγγελματίες, αγωνίζονται για να καταστήσουν την εργασία τους πιο σύγχρονη και αποδοτική και ελπίζουν, με την υποστήριξη των αρμοδίων υπηρεσιών του κράτους, η προσπάθειά τους να αποβαίνει χρήσιμη και επωφελής και για την κοινότητα όπου δημιουργούν και στην αναπτυξιακή πορεία της οποίας συμβάλλουν.
Υπάρχουν ακόμα στο χωριό αρκετές ακαλλιέργητες εκτάσεις που καταλήφθηκαν από πλούσια βλάστηση πεύκων και θάμνων, ενώ τα αμπέλια που παλαιότερα κυριαρχούσαν έχουν τώρα σχεδόν εξαφανιστεί.
Εργατικό δυναμικό, κρατικοί ή ιδιωτικοί υπάλληλοι και ελεύθεροι επαγγελματίες εργοδοτούνται και πηγαινοέρχονται καθημερινά στη Λεμεσό. Στην κοινότητα λειτουργούν επίσης βιοτεχνία ξυλουργικών κατασκευών, φούρνοι παρασκευής παραδοσιακού ψωμιού και κουλουριού, εργοληπτική εταιρεία καθώς και ταβέρνα, καφενείο και το Κοινοτικό Πάρκο/Αναψυκτήριο.
Αγροτικό Κέντρο υγείας
Περιφερειακό Αγροτικό Κέντρο Υγείας: λειτουργεί στο κτήριο του πρώην Κοινοτικού Ιατρείου από το Νοέμβριο 2009, με έδρα το Κελλάκι, καλύπτοντας άλλες 10 κοινότητες της περιοχής (Επταγώνεια, Αρακαπάς, Διερώνα, Συκόπετρα, Πραστειό, Βάσα, Σανίδα, Κλωνάρι, Ακαπνού και Βίκλα).
Η λειτουργία του αποτελεί καρπό της πολύχρονης προσπάθειας του Συμβουλίου καθώς και των γειτονικών κοινοτήτων, για αναβάθμιση της παρεχόμενης πρωτοβάθμιας ιατροφαρμακευτικής φροντίδας που προηγουμένως περιοριζόταν σε εβδομαδιαία βάση. Το Κέντρο είναι ενταγμένο στο ΓΕΣΥ και στελεχώνεται καθημερινά από παθολόγο ιατρό και νοσηλευτή. Είναι ανοικτό από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή, σε ωράριο δημόσιας υπηρεσίας. Ακολουθείται δε πρόγραμμα περιοδειών, σε κοινότητες που διαθέτουν κατάλληλο χώρο.
Τηλέφωνα επικοινωνίας
Αγροτικό Κέντρο Υγείας Κελλακίου: 25 622 145
Παθολόγος Ιατρός Κα Μαρία Μιχαήλ: 99 627 509
Τηλεομοιότυπο: 25 622 208
Εκδηλώσεις κοινότητας
Πέραν των εκδηλώσεων άλλων φορέων που στηρίζονται από το Συμβούλιο, κορυφαίες κοινοτικές διοργανώσεις αποτελούν:
- Η Πολιτιστική Βραδιά, που λαμβάνει χώρα από το 2003 κατά τη θερινή/φθινοπωρινή περίοδο, με παρουσίαση προγράμματος παραδοσιακής και επιλεγμένης λαϊκής μουσικής και χορού, βράβευση νέων φοιτητών και άλλων τιμωμένων και προσφορά φαγητού και ποτών, με τις τιμές και την ποιότητα να ελέγχονται από το Συμβούλιο.
- Οι Πασχαλινές Εκδηλώσεις, που πραγματοποιούνται κάθε Κυριακή και Δευτέρα του Πάσχα στο Πολιτιστικό Κέντρο, τον Χώρο Υπαίθριων Εκδηλώσεων και το Κοινοτικό Γήπεδο. Στις εκδηλώσεις παρουσιάζονται αναβίωση παραδοσιακών παιγνιδιών, αθλοθετούμενοι διαγωνισμοί και αγώνες, τόμπολα, παραδοσιακή μουσική και προσφέρονται εδέσματα και ποτά σε χαμηλές τιμές.
- Η Κοινοτική Αιμοδοσία, που διοργανώνεται σε ετήσια βάση από το Κοινοτικό Συμβούλιο, σε συνεργασία με τη Συντονιστική Επιτροπή Αιμοδοσίας και Διαφώτισης Λεμεσού.
- Το κόψιμο της βασιλόπιττας, που διοργανώνεται στις αρχές Ιανουαρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο. Η εκδήλωση περιλαμβάνει προσφορά βασιλόπιττας και ποτών, δώρων στα παιδιά από τον «Άγιο Βασίλη», δώρων στις οικοκυρές καθώς και κλήρωση λαχνών.
- Η θεατρική παράσταση, κατά τη θερινή/φθινοπωρινή περίοδο.
- Η ετήσια εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, στις 8 Μαρτίου.
- Η Γιορτή της Μάνας, κάθε δεύτερη Κυριακή Μαΐου.
- Έκτακτες μουσικές βραδιές καθώς και διαλέξεις και σεμινάρια, στο Πολιτιστικό Κέντρο.
- Σε αρκετές από τις εκδηλώσεις παρουσιάζεται η Χορευτική Ομάδα της κοινότητας, η οποία ανασυστάθηκε το 2017 με χοροδιδάσκαλο τον Ξάνθο Ξάνθου.
Κοινοτικός Χώρος Στάθμευσης
Κοινοτικός Χώρος Στάθμευσης: βρίσκεται στη συμβολή των δρόμων προς Πραστειό και Επταγώνεια (οδός Ανεξαρτησίας), σε τεμάχιο γης που ανήκει στην Εκκλησία Αγίου Γεωργίου.
Το έργο είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Πέτρου Μαλακτού – Κοινοτάρχη Κελλακίου από το 1962 μέχρι το 1994. Ολοκληρώθηκε το 2001, με μεγάλη χορηγία της οικογένειας Π. Μαλακτού και του Κοινοτικού Συμβουλίου, υλοποιήθηκε από την Επαρχιακή Διοίκηση και επίσης εγκαινιάστηκε στις 10/6/2001 από τους τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Γλαύκο Κληρίδη και τέως Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Δημήτρη Χριστόφια.